Programmeurs over MOMO Create & Perform

Harry: ‘Ik ben altijd erg geïnteresseerd geweest in de drijfveren van artiesten die ik goed vind. Wat is het verhaal achter een album, voorstelling of kunstwerk? Welke zoektocht, welke keuzes zijn daaraan voorafgegaan? Als je het creatieproces van een maker van begin tot eind volgt, krijg je een antwoord op dit soort vragen.’ 

Enoma: ‘Bij MOMO houden we ons al langer bezig met dat maakproces. In 2019 lanceerden we de programmalijn Liquid, waarbij we een langdurige samenwerking aangingen met een aantal makers.’

Harry: ‘Dat waren allemaal artiesten die op hun eigen manier op zoek waren naar hun wortels. Wij wilden die zoektocht mogelijk maken, en boden ze niet alleen een podium, maar ook de nodige begeleiding bij het maakproces. Een soort co-creatie dus.’

Enoma: ‘Na het uitbreken van de pandemie zagen we hoe de popsector tot stilstand kwam. Concerten en festivals werden afgelast, er heerste een gevoel van: hoe moet het nu verder? Maar je zag ook dat de creativiteit van veel artiesten er niet onder leed. Om dit te belichten, maakten we vorig jaar de online videoserie Perspectief. Daarin laten we verschillende muzikanten, kunstenaars en ondernemers aan het woord over hun werkwijze en drijfveren. De veerkracht en power die je in die video’s terugziet, vind ik heel inspirerend. MOMO Create & Perform is daar eigenlijk een voortzetting en een uitvergroting van: als publiek krijg je de kans om een artiest van een andere kant te zien. Het creatieproces wordt echt onderdeel van het programma.’

De schoonheid en struggle van het maakproces

Harry: ‘Kunst en cultuur – en vooral popmuziek – gaat vaak om het eindresultaat: een album, een kunstwerk, een voorstelling, een concert. En het ís ook magisch, die zestig minuten op het podium voor een zwetende menigte. Maar er zit ook een schoonheid in alles dat ervóór komt.’

Enoma: ‘Het is heel bijzonder om te zien hoe een kunstwerk tot stand is gekomen – het onderzoek dat een artiest heeft gedaan om het te maken, de obstakels die hij of zij tegenkwam, de fouten die gemaakt moesten worden om tot het eindproduct te komen.’

Harry: ‘Create & Perform begon met Eefje de Visser en beeldend kunstenaar Nick Verstand, die een samenwerking aan waren gegaan en MOMO daarbij wilden betrekken. En dus ging ik vorig jaar met ze op locatiebezoek op allerlei plekken in Rotterdam. Ik bedacht mij toen dat het mooi zou zijn om het publiek in dit stadium al te betrekken bij het project. Het was wel spannend om dat van Eefje en Nick te vragen: het maakproces is vaak ook een struggle – huilbuien, smijten met tafels. Maar ze waren meteen enthousiast. Dat bewees voor mij dat er kunstenaars zijn die het echt aandurven om een hele intieme kant van zichzelf te laten zien.’

Enoma: ‘Langzaamaan gingen we daarna meer artiesten benaderen: eerst twee, toen vier, toen zes. En uiteindelijk kwamen er een programma van twaalf makers, elk met een eigen manier van werken en creëren.’

‘Nu ze allemaal aan de slag zijn, zie ik ook veel overeenkomsten: veel van hun projecten gaan over een zoektocht naar jezelf en waar je vandaan komt. Zo maakte theatermaker Mathieu Wijdeven een onemanshow gebaseerd op een theatertekst van zijn Surinaamse betovergrootvader. Daarvoor moest hij diep in zijn familiegeschiedenis duiken. Het was nieuw voor hem om zich zo bezig te houden met te houden met zijn afkomst, vertelde hij me. Maar toen hij erachter kwam dat zijn betovergrootvader ook op het podium had gestaan, voelde hij direct een connectie.’ 

‘En dan is er bijvoorbeeld Lisette Ma Neza, een slam poet en muzikant. Zij houdt zich veel bezig met grote thema’s als seksisme, trauma en roots. Voor Create & Perform gaat ze nu steeds met één muzikant zitten om hierover te praten, teksten te schrijven en dit te vertalen naar muziek. Die ontmoetingen neemt ze op als podcast. Wat mooi is om te zien: ze is zelf ook super enthousiast over dit proces, omdat het een hele nieuwe werkwijze voor haar is.’

Harry: ‘Het Create & Perform-programma is eigenlijk alles waar MOMO voor staat: we werken met jonge talenten en grote namen, mensen die grenzen verleggen en zich niet zoveel aantrekken van genres of hokjes. Zoals altijd leggen we ook een focus op bijzondere locaties in de stad. Eefje de Visser en Nick Verstand lieten zich bijvoorbeeld inspireren door de ruimte waar ze zullen performen: AVL Mundo, het atelier van kunstenaar Joep van Lieshout in het M4H-gebied. En aangezien dit alles toch op afstand moet, hebben we ook internationale bands gevraagd om onderdeel van het programma te worden. De leden van Black Country, New Road – een van mijn favoriete bands – geven vanuit Londen een inkijkje in hun werkwijze. En de formatie Prairie WWWW uit Taipei, een van de hoogtepunten van MOMO 2019, neemt ons mee in haar zoektocht naar de Taiwanese identiteit.’

MOMO in je woonkamer

Harry: ‘Eigenlijk was het de bedoeling dat het publiek ook fysiek bij een groot deel het van al deze maakprocessen aanwezig zou kunnen zijn. Dat een select groepje bijvoorbeeld de repetities mocht bijwonen. We hielden er rekening mee dat dit door de coronamaatregelen niet haalbaar zou zijn, maar ik heb toch even gejankt toen we de knoop daarover doorhakten.’

Enoma: ‘Het is balen, maar je kijkt ook gelijk naar wat er dan wél mogelijk is. Als het publiek niet naar MOMO kan komen, dan komt MOMO naar je woonkamer.’

Harry: ‘Het resultaat is eigenlijk een soort tv-programma van zes uur geworden. Met optredens op allerlei bijzondere locaties, interviews, kijkjes achter de schermen. Theater, beeldende kunst, muziek, noem maar op.’